Milieubewust kiezen is moeilijker dan je denkt

Rudolf Diesel zal trots zijn dat het ‘diesel principe’ dat hij in 1892 uitvond, ons inmiddels meer dan een eeuw voorziet van werkende motoren. Toch lijkt er langzaam een kentering te zijn wat betreft de houding ten opzichte van dieselmotoren. Is dit (al) terecht? Ik denk van niet. Voorlopig zullen de kindjes van Rudolf nog wel even door ons landje tuffen. Behalve in het centrum van Arnhem, daar zijn ‘pa en ma diesel senior’ straks niet langer welkom.

Vanaf 1 januari 2019 mogen oude diesels namelijk niet meer de binnenstad van Arnhem in. De maatregel geldt voor oude dieseltjes tot en met euro 3. In principe zijn dat auto’s van voor 2005, al zijn uitzonderingen mogelijk. Deze auto’s zijn namelijk te vervuilend zegt men.

De euronorm, ook wel bekend als de euro emissieklasse of Euroklasse, zijn uitstootklasse van voertuigen in de Europese Unie. Het is een milieustandaard voor auto’s. Hoe hoger de euronorm, hoe schoner de auto. Veel jonge auto’s hebben een relatief hoge euronorm, de oudere vierwielers hebben over het algemeen een lagere euronorm.

 Milieuwethouder Geert Ritsema van Arnhem stelt dat van de 25.000 auto’s die dagelijks over de centrumring van Arnhem rijden, straks 800 vervuilende diesels geweerd worden. “Een mooi resultaat” aldus Geert.

In de reacties op online publicaties, klinken ook minder positieve geluiden.

Ook de ANWB is niet echt te spreken over de maatregel. “Iedereen is voor schone lucht, wij ook, maar we missen het flankerende beleid”, zegt woordvoerder Ad Vonk van de ANWB. Een milieuzone heeft volgens Vonk alleen zin als een gemeente meerdere milieumaatregelen neemt. “We lezen niets over bestelbusjes. Zeer vervuilend, maar mogen gewoon het centrum in. Bewoners die tevens bezitter zijn van een oude diesel wat moeten zij wel niet denken? Hebben we iets gehoord over ontheffing? Over schadeloosstelling?” Dan hebben we het nog niet eens gehad over: hoe de afname van dieselauto’s op de korte termijn, alleen maar slecht is voor het milieu.

Afgelopen jaar werden er minder diesels verkocht, dit kwam ten gunste van benzineauto’s die meer CO2 uitstoten. Tom Huyskens van brancheorganisatie BOVAG zegt dat het een ongewenst effect is van het dieselschandaal. “Het gesjoemel met de uitstoot van stikstofoxide heeft er voor gezorgt dat de diesel werd afgedankt. Maar de diesel is wat betreft CO2-uitstoot beter voor het milieu dan een benzineauto. Dat is de paradox van het dieselschandaal.”

Anne Knol van Milieudefensie stelt dat het CO2-voordeel van de diesel ten opzichte van een benzineauto best mee valt. Volgens een onderzoek van Transport & Environment blijkt dat het om 4 gram uitstoot per gereden kilometer gaat, in het voordeel van de dieselauto. Knol zegt: “het liefst zou je zien dat mensen hun diesels inruilen voor elektrische auto’s. Dan behaal je pas voordeel.”

Ik denk het niet. Ik mag het natuurlijk wel in twijfel trekken. Wat ik mij afvraag is: “Wat is de milieubelasting in de gehele keten?.” Ik wil absoluut niet zeggen dat ik geen voorstander ben van andere brandstoffen dan fossiele brandstoffen (op termijn hebben we geen andere keus), maar ik vraag mij constant af of er mensen, dan wel partijen zijn die het hele plaatje bekijken. Wanneer we slechts de uitstoot van het eindproduct meten en niet de milieubelasting in de gehele keten. Dan zijn de resultaten toch alles behalve betrouwbaar?

Natuurlijk is je eerste gedachte: “een elektrische auto is beter voor het milieu.” Dat was ook mijn eerste gedachte. Toch vindt je vrij veel informatie, die ook de andere kant laat zien van elektrische auto’s.

Volgens de Noord-Duitse regionale krant Der Nordschleswiger begint het steeds meer een illusie te lijken dat elektrische auto’s (e-cars) een klimaatvriendelijk alternatief vormen voor traditionele auto’s. E-cars zijn vanwege hun enorme honger naar (zeldzame) grondstoffen alles behalve milieuvriendelijk. De krant stelt dat nu aan het licht komt, dat elektrisch rijden pas na jaren voordeliger wordt voor het milieu. Op de website van de Deutschewelle en The Guardian kun je lezen waardoor dit komt.

De productie van een elektrisch voertuigen is ontzettend milieubelastend volgens een studie van Fraunhofer Institute for Building Physics. Zij stellen dat het meer dan 2x zoveel energie kost om een elektrische auto te produceren dan een conventionele. Vandaar dat het een behoorlijke tijd duurt voordat een elektrische auto schoner is dan een conventionele. De hoofdreden is, hoe kan het ook anders, de batterij van de auto.

Het instituut schat dat elk kilowattuur batterij vermogen 125 kilogram CO2-uitstoot met zich meebrengt. Voor een accu van 22 kilowattuur voor een BMW i3 vertaalt dit zich in bijna 3 ton CO2.

Batterijen worden daarnaast gemaakt van mineralen zoals koper en kobalt en zeldzame grondstoffen zoals neodymium. De grondstoffen worden met name gedolven in landen als China en de Democratische Republiek Congo.

Volgens DeutscheWelle worden daarbij vaak mensenrechten geschonden en leidt dit tot grote ecologische verwoesting: ontbossing, vervuilde rivieren en vervuilde grond.

Daarnaast gebruiken veel autofabrikanten aluminium om de carrosserieën van e-auto’s te bouwen en is er een enorme hoeveelheid energie nodig om bauxieterts om te zetten in dit lichtgewicht metaal.

Dan blijft de vraag hoelang gaat de batterij mee? Wat als hij kapot gaat? Is mijn auto dan meteen total-loss?

Wat nou precies het schoonste is om te rijden? Vast een e-car. Of die am-ende ook het schoonst is? Ik betwijfel het. Mijn inziens is het een politiek spel en uiteindelijk zullen verschillende mensen er weer een slaatje uit slaan.

Gedurende het schrijven van deze blog moest ik denken aan een documentaire die ik ooit eens heb bekeken op Netflix: “Cowspiracy.” Voor de vegetariërs onder het lezend publiek, wellicht een bekende docu. Misschien was het zelfs wel dè documentaire die je deed besluiten vegetariër te worden. De documentaire laat machtsverhoudingen zien tussen politiek, bedrijven en goede doelen. Vee en hun bijproducten zijn goed voor minstens 32.000 miljoen ton koolstofdioxide (CO2) per jaar, of 51% van alle wereldwijde uitstoot van broeikasgassen. Als grootste vervuiler zou je verwachten dat dit meer aandacht krijgt dan nu het geval is. Docu bekijken? klik hier

Hou je centen in de zak en koop een degelijke bak! (en eet wat minder vlees).

Mocht je nou een andere mening toebedeeld zijn, een fervent diesel- of benzine rijder zijn, of misschien ben jij wel die lyrische e-car bezitter. Laat het me weten in de reacties, vul aan waar nodig en verbeter waar ik fout zit!